Kwas oleinowy to organiczny związek chemiczny o szerokim zastosowaniu w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym. Poznajmy bliżej jego właściwości i zastosowania.
Czym jest kwas oleinowy?
Kwas oleinowy, inaczej kwas cis-9-oktadekenowy lub kwas oktadekenowy-9, to jednonienasycony kwas tłuszczowy z grupy kwasów omega-9. Jego wzór chemiczny to CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH. Jest to bezbarwna lub lekko żółta ciecz o charakterystycznym zapachu. W temperaturze pokojowej pozostaje w stanie ciekłym.
Kwas oleinowy powstaje naturalnie w organizmach roślinnych i zwierzęcych. Duże ilości tego kwasu występują m.in. w oliwie z oliwek (nawet do 83%), oleju rzepakowym, palmowym, kokosowym, a także w tłuszczach zwierzęcych.
Przemysłowo kwas oleinowy otrzymuje się najczęściej w procesie hydrolizy tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych. Można go również syntetyzować chemicznie z olefin, np. z octanu etylu.
Jakie ma zastosowanie kwas oleinowy?
Kwas oleinowy znajduje bardzo szerokie zastosowanie, głównie ze względu na swoje emulsifikujące właściwości. Jest składnikiem wielu produktów spożywczych, kosmetycznych i farmaceutycznych.
Oto najważniejsze zastosowania kwasu oleinowego:
- Produkcja żywności - stosowany jako emulsifikator w margarynach, majonezach, sosach sałatkowych, lodach, ciastach, czekoladach, batonach itp.
- Kosmetyki - składnik kremów, balsamów, pomadek, mydeł, szamponów. Działa zmiękczająco i nawilżająco na skórę.
- Farmacja - wykorzystywany w maściach i kremach o działaniu leczniczym. Ułatwia wchłanianie substancji leczniczych przez skórę.
- Oleochemia - surowiec do produkcji estrów stosowanych jako plastyfikatory tworzyw sztucznych.
- Smarnice - stosowany w niewielkich ilościach jako dodatek smarujący w olejach technicznych.
- Dodatek paszowy - poprawia strawność tłuszczu w paszach dla zwierząt hodowlanych.
Jakie są właściwości kwasu oleinowego?
Kwas oleinowy charakteryzuje się następującymi właściwościami:
- Doskonałe właściwości emulsifikujące - tworzy trwałe emulsje typu olej w wodzie.
- Łagodny zapach i smak.
- Bardzo dobra rozpuszczalność w tłuszczach, olejach i rozpuszczalnikach organicznych.
- Niska toksyczność i brak działania drażniącego.
- Działanie nawilżające i zmiękczające skórę.
- Poprawia wchłanianie innych substancji przez skórę.
- Obniża lepkość olejów i tłuszczów.
- Dobra stabilność termiczna i utleniająca.
Te cechy sprawiają, że kwas oleinowy idealnie nadaje się do zastosowań w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym.
Kwas oleinowy jako naturalny emulgator
Kwas oleinowy to jeden z najskuteczniejszych naturalnych emulgatorów. Doskonale emulguje tłuszcze w wodzie, tworząc trwałe i jednorodne emulsje. Stabilizuje strukturę produktów, zapobiega rozdzielaniu się składników i wydłuża okres przydatności do spożycia.
Jako emulgator, kwas oleinowy stosuje się przede wszystkim do produkcji:
- Margaryn i tłuszczów do smarowania pieczywa.
- Majonezów i sosów sałatkowych.
- Lodów i deserów mlecznych.
- Ciast, pieczywa i wyrobów cukierniczych.
- Kosmetyków emulsji typu olej w wodzie (kremy, balsamy, mleczka).
Kwas oleinowy zapewnia tym produktom odpowiednią konsystencję, jednolitą strukturę oraz wydłuża ich trwałość. Dzięki temu, że jest związkiem pochodzenia naturalnego, wpisuje się w trend czystej etykiety i pozwala uzyskać oznaczenie "bez emulgatorów" na opakowaniu.
W jakich produktach można znaleźć kwas oleinowy?
Kwas oleinowy występuje w wielu produktach codziennego użytku. Oto lista najpopularniejszych:
- Margaryny i masła roślinne.
- Majonezy, musztardy, sosy sałatkowe.
- Lody, desery mleczne.
- Ciasta, torty, wyroby cukiernicze.
- Czekolady, batony.
- Chipsy, chrupki kukurydziane.
- Pieczywo cukiernicze.
- Pasze i dodatki dla zwierząt.
- Mydła, żele pod prysznic.
- Szampony, odżywki do włosów.
- Balsamy, kremy do ciała i twarzy.
- Pomadki do ust.
- Pasty do zębów.
- Maści i kremy lecznicze.
Znajduje też zastosowanie w wielu innych artykułach gospodarstwa domowego. Zawsze pełni rolę emulgatora, zagęstnika lub środka zmiękczającego.
Kwas oleinowy a zdrowie - korzyści i zagrożenia
Kwas oleinowy uważany jest za bezpieczny dla zdrowia w typowych dawkach spożywczych. Jednak przyjmowany w nadmiernych ilościach może powodować działania niepożądane.
Korzyści zdrowotne kwasu oleinowego:
- Obniża poziom "złego" cholesterolu LDL.
- Podnosi poziom "dobrego" cholesterolu HDL.
- Zmniejsza ryzyko miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych.
- Działa przeciwzapalnie.
- Poprawia wygląd i kondycję skóry.
Możliwe działania niepożądane:
- Zaburzenia trawienne przy spożyciu dużych ilości.
- Podrażnienie i zaczerwienienie skóry (rzadkie).
- Reakcje alergiczne (wyjątkowo rzadkie).
Osoby z wrażliwym układem pokarmowym powinny unikać produktów z dużą zawartością kwasu oleinowego. U większości konsumentów nie wykazuje on działań ubocznych przy typowym spożyciu.
Gdzie kupić kwas oleinowy?
Kwas oleinowy można kupić w postaci czystej lub w mieszaninach z innymi kwasami tłuszczowymi. Oferowany jest głównie w opakowaniach przemysłowych o dużej pojemności.
Zakupić go można w sklepach i hurtowniach chemicznych, a także bezpośrednio u producentów. Cena kwasu oleinowego zależy od czystości, ilości i producenta. Zakup warto wcześniej skonsultować z dystrybutorem i upewnić się, że dany produkt spełnia wymagania dla planowanego zastosowania.
Podsumowanie - najważniejsze informacje o kwasie oleinowym
Podsumowując najważniejsze informacje o kwasie oleinowym:
- Jest to powszechnie stosowany, naturalny emulgator.
- Występuje m.in. w olejach roślinnych i tłuszczach zwierzęcych.
- Stosuje się go w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym.
- Doskonale tworzy emulsje typu olej w wodzie.
- Poprawia właściwości produktów i wydłuża ich trwałość.
- W typowych dawkach spożywczych uważany jest za bezpieczny.
- Należy do grupy kwasów tłuszczowych omega-9.
- Ma korzystny wpływ na zdrowie serca i naczyń krwionośnych.
Dzięki licznym zaletom, kwas oleinowy znajduje szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Jest niezastąpionym składnikiem w produkcji żywności, kosmetyków, leków i wyrobów chemii gospodarczej.
Podsumowanie
Kwas oleinowy to niezwykle wszechstronny i przydatny składnik stosowany w wielu gałęziach przemysłu. Dzięki doskonałym właściwościom emulgującym poprawia jakość i trwałość żywności, kosmetyków i leków. Jest bezpieczny dla zdrowia, a nawet wykazuje pozytywny wpływ na układ krążenia. Warto wybierać produkty zawierające ten naturalny emulgator, który stanowi zdrowszą alternatywę dla syntetycznych dodatków.
Tagi
Udostępnij artykuł
