Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP) to poważne schorzenie układu oddechowego, będące jedną z najczęstszych przyczyn umieralności na świecie. Mimo to wiele osób nie zdaje sobie sprawy ze skali tego zagrożenia zdrowotnego i nie potrafi rozpoznać objawów choroby POChP. Jej pierwsze symptomy bywają mylone z infekcją, alergią czy przypisywane naturalnym procesom starzenia. Tymczasem szybkie rozpoznanie choroby i wdrożenie odpowiedniego leczenia są kluczowe dla zahamowania postępu POChP, uniknięcia inwalidztwa i przedwczesnej śmierci.
Co to jest POChP?
POChP to choroba układu oddechowego charakteryzująca się przewlekłym, postępującym ograniczeniem przepływu powietrza w drogach oddechowych. Jej główną przyczyną jest długotrwała ekspozycja na szkodliwe czynniki, takie jak dym tytoniowy, pyły i gazy. W przebiegu choroby dochodzi do nieodwracalnych zmian w miąższu płuc oraz w naczyniach płucnych. Choroba rzutuje na cały organizm, prowadząc do stopniowego pogorszenia podstawowych funkcji życiowych.
POChP klasyfikuje się jako chorobę ogólnoustrojową, nie tylko dlatego, że ma bezpośredni wpływ na cały organizm, ale też z uwagi na częste współistnienie z innymi schorzeniami, takimi jak:
- choroby sercowo-naczyniowe (nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca),
- osteoporoza,
- rak płuc,
- zespół metaboliczny,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- rozstrzenie oskrzeli.
Kto choruje na POChP?
Aktualnie liczbę chorych szacuje się na około 380 milionów, z czego w Polsce jest to około 2 milionów osób. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) prognozuje, że w ciągu dekady liczba zgonów z powodu POChP wzrośnie o 30%, a do 2030 roku będzie to trzecia najczęstsza przyczyna umieralności.
Podstawowym czynnikiem ryzyka POChP pozostaje używanie wyrobów tytoniowych, w tym palenie papierosów (czynne i bierne), co odpowiada za 90% przypadków tej choroby.
Inne czynniki ryzyka obejmują:
- Zanieczyszczenie powietrza– toksyczne substancje zawarte w smogu, szczególnie tlenki azotu, są coraz częstszą przyczyną rosnącej liczby przypadków POChP.
- Ekspozycja na szkodliwe czynniki w środowisku pracy– szczególnie wysokie ryzyko dotyczy górników, hutników, metalurgów, pracowników budowlanych, rolników, pracowników przemysłu chemicznego, ale też sprzątaczek, fryzjerów czy kosmetyczek.
Zapamiętaj!
Jeśli masz powyżej 40 lat i znajdujesz się w jednej z tych grup ryzyka, to zwracaj baczną uwagę na wszelkie nietypowe objawy, które mogą sugerować POChP.
To musi Cię zaniepokoić
Objawy choroby POChP nie zawsze są specyficzne. Bywają również tak mało nasilone, że wiele osób przechodzi nad nimi do porządku dziennego. Początkowo choroba może się wręcz rozwijać zupełnie bezobjawowo.
Do najczęstszych objawów choroby POChP zaliczymy:
- Przewlekły kaszel– niemający charakteru napadowego (w przeciwieństwie do kaszlu astmatycznego), często nasilający się rano i wieczorem.
- Narastająca duszność– początkowo wysiłkowa (np. podczas wchodzenia po schodach), z czasem również pojawiająca się w fazie spoczynkowej.
- Odkrztuszanie plwociny– gęstej wydzieliny z płuc, czasem o ropnym charakterze, mogącej zawierać ślady krwi.
- Obniżona tolerancja wysiłku– uczucie zmęczenia, trudności z wykonywaniem codziennych czynności, takich jak ubranie się, przygotowanie posiłku, przyniesienie zakupów, zaścielenie łóżka itp.
Co robić, jeśli obserwujesz u siebie objawy POChP?
Na początek udaj się do lekarza pierwszego kontaktu. To lekarz POZ może podjąć decyzję o skierowaniu Cię na pogłębioną diagnostykę POChP. Potwierdzenia lub wykluczenia choroby można dokonać w oparciu o wyniki specjalistycznych badań, jak:
- Spirometria– kluczowe badanie oceniające stopień ograniczenia przepływu powietrza w płucach.
- Pletyzmografia– określa całkowitą pojemność płuc.
- RTG klatki piersiowej– wykrywa zmiany w płucach i pomaga w różnicowaniu z innymi chorobami, np. nowotworami.
- Echo serca i EKG– pozwalają ocenić wpływ POChP na układ sercowo-naczyniowy.
- Ergospirometria i test 6-minutowego chodu– oceniają ogólną wydolność wysiłkową.
Dodajmy, że choć POChP nie można wyleczyć, to jednocześnie jest to choroba poddająca się leczeniu i profilaktyce. Odpowiednio dobrana terapia pozwala kontrolować objawy, zmniejszyć ich nasilenie i tym samym poprawić jakość życia pacjenta.