Ciśnienie krwi jest jednym z podstawowych wskaźników zdrowia, dlatego warto wiedzieć, jakie wartości uznaje się za prawidłowe. Wysokie lub niskie ciśnienie może bowiem prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, jeśli pozostanie niewyrównane. Warto więc regularnie je kontrolować i umieć interpretować wyniki pomiaru.
Jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi?
Za prawidłowe ciśnienie tętnicze u dorosłych uznaje się wartości poniżej 120/80 mm Hg. Jest to tzw. ciśnienie optymalne. Nieco wyższe wartości do 139/89 mm Hg określa się jako prawidłowe lub normalne. Natomiast ciśnienie powyżej 140/90 mm Hg to już nadciśnienie tętnicze wymagające leczenia.
Wartość ciśnienia składa się z dwóch liczb. Pierwsza (skurczowe ciśnienie tętnicze) pokazuje ciśnienie krwi podczas skurczu serca. Druga (rozkurczowe ciśnienie tętnicze) to ciśnienie między uderzeniami serca, czyli w czasie rozkurczu.
Normy ciśnienia tętniczego u dorosłych
Dokładne normy ciśnienia krwi u dorosłych są następujące:
- Prawidłowe (optymalne): poniżej 120/80 mm Hg
- Normalne: 120-129/80-84 mm Hg
- Wysokie prawidłowe: 130-139/85-89 mm Hg
- Nadciśnienie 1. stopnia (łagodne): 140-159/90-99 mm Hg
- Nadciśnienie 2. stopnia (umiarkowane): 160-179/100-109 mm Hg
- Nadciśnienie 3. stopnia (ciężkie): powyżej 180/110 mm Hg
Wartości ciśnienia tętniczego mogą się jednak różnić w zależności od wieku, płci czy stylu życia. Dlatego zawsze należy je interpretować w odniesieniu do indywidualnej sytuacji pacjenta.
Jak mierzyć ciśnienie krwi w domu?
Aby zmierzyć ciśnienie krwi w warunkach domowych, potrzebny jest ciśnieniomierz. Najprostsze ciśnieniomierze do użytku domowego to ciśnieniomierze naramiennne (elektroniczne lub mechaniczne), które zakłada się na ramię.
Pomiar ciśnienia powinno się wykonywać:
- O tej samej porze dnia (najlepiej rano i wieczorem)
- Przed posiłkiem i zażyciem leków
- Po odpoczynku, siedząc lub leżąc
- Na tym samym ramieniu
- W spokojnym otoczeniu
Należy założyć odpowiednio dobrany mankiet na ramię, ustawić ciśnieniomierz zgodnie z instrukcją i odczekać na zakończenie pomiaru. Uzyskane wartości zapisujemy, aby obserwować je w dłuższej perspektywie.
Ciśnieniomierze - rodzaje i zasada działania
Do pomiaru ciśnienia krwi w warunkach domowych najczęściej stosuje się ciśnieniomierze elektroniczne (automatyczne) oraz mechaniczne (rtęciowe).
Ciśnieniomierze elektroniczne działają na zasadzie pomiaru drgań tętnicy po napompowaniu mankietu. Są proste w obsłudze, ale wymagają kalibracji i wymiany baterii.
Ciśnieniomierze rtęciowe działają mechanicznie - mankiet napompowuje się ręczną pompką. Wysokość słupa rtęci pokazuje wartość ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Wymagają wprawy w odczytywaniu wyniku.
Nowoczesne ciśnieniomierze posiadają funkcje pamięci, średniej z kilku ostatnich pomiarów oraz wykrywania arytmii. Ułatwia to kontrolę ciśnienia w domu.
Czynniki wpływające na wysokość ciśnienia
Na wysokość ciśnienia tętniczego wpływają różne czynniki, w tym:
- Wiek - ciśnienie rośnie wraz z wiekiem
- Masa ciała - nadwaga i otyłość podwyższają ciśnienie
- Dieta - nadmiar soli, niedobór potasu
- Aktywność fizyczna - siedzący tryb życia je podwyższa
- Alkohol, palenie papierosów
- Stres
- Niektóre leki (np. hormonalne, NSAID)
- Choroby nerek, tarczycy itp.
- Czynniki genetyczne
Dlatego styl życia ma istotny wpływ na ciśnienie krwi i ryzyko nadciśnienia tętniczego.
Objawy niskiego i wysokiego ciśnienia krwi
Podwyższone ciśnienie na początku zwykle nie daje żadnych objawów. Dopiero wysokie wartości mogą dawać bóle i zawroty głowy, krwawienie z nosa, duszności, kołatanie serca.
Niskie ciśnienie objawia się osłabieniem, zawrotami głowy, bladością skóry, mroczkami przed oczami, omdleniami. Są to jednak objawy nieswoiste i mogą wskazywać na wiele innych schorzeń.
Dlatego tak istotne jest regularne mierzenie ciśnienia krwi, nawet przy braku dolegliwości. Pozwala to wychwycić nieprawidłowości we wczesnym stadium.
Jak obniżyć lub podnieść ciśnienie krwi?
Jeśli pomiary wykażą podwyższone lub obniżone ciśnienie, należy:
- Zastosować zalecaną przez lekarza dietę i styl życia
- Przyjmować leki hipotensyjne lub podwyższające ciśnienie
- Regularnie kontrolować poziom ciśnienia
Obniżenie ciśnienia można uzyskać przez: redukcję masy ciała, dietę z ograniczeniem soli, aktywność fizyczną, unikanie stresu i alkoholu. Z kolei podniesienie ciśnienia wymaga np. zwiększenia spożycia soli i płynów.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza z powodu ciśnienia?
Należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, jeśli wystąpią objawy bardzo niskiego lub wysokiego ciśnienia, a także gdy pomiary wykażą:
- Utrzymujące się ciśnienie powyżej 140/90 mm Hg
- Nagły znaczący wzrost lub spadek ciśnienia
- Duże różnice między pomiarami na dwóch ramionach
- Omdlenia, osłabienie, duszności itp. objawy
Lekarz oceni stan zdrowia, zleci dodatkowe badania i w razie potrzeby przepisze leki. Dzięki temu uda się uregulować ciśnienie i uniknąć groźnych powikłań nadciśnienia lub niedociśnienia.
Podsumowanie
Regularny pomiar i kontrola ciśnienia tętniczego jest kluczowa dla utrzymania zdrowia i wykrycia ewentualnych nieprawidłowości. Wartości prawidłowego ciśnienia dla dorosłych mieszczą się w przedziale poniżej 120/80 mm Hg, choć są zależne od wielu czynników. W przypadku utrzymującego się podwyższonego lub obniżonego ciśnienia niezbędna jest konsultacja lekarska i odpowiednie leczenie, aby uniknąć groźnych konsekwencji.
Najczęstsze pytania
Jakie są optymalne wartości ciśnienia?
Za optymalne ciśnienie tętnicze uznaje się wartości poniżej 120/80 mm Hg.
Jak często należy mierzyć ciśnienie krwi?
Osobom zdrowym zaleca się wykonywanie pomiaru ciśnienia przynajmniej raz w roku. Osoby z czynnikami ryzyka lub chorobami układu krążenia powinny kontrolować je częściej, nawet codziennie.
Kiedy najlepiej mierzyć ciśnienie?
Najlepiej mierzyć ciśnienie rano, przed posiłkiem i zażyciem leków, po odpoczynku, w pozycji siedzącej.
Jak prawidłowo założyć mankiet ciśnieniomierza?
Mankiet powinien być założony na nagie ramię, 2-3 cm powyżej zgięcia łokciowego. Jego dolny brzeg należy umieścić 1-2 cm powyżej łokcia.
Jakie są skutki niewyrównanego nadciśnienia tętniczego?
Niewyrównane nadciśnienie zwiększa ryzyko udaru, zawału serca, niewydolności nerek i innych poważnych chorób. Dlatego tak istotne jest jego leczenie.
Tagi
Udostępnij artykuł
