Ghee od dawna cieszy się popularnością w kuchni ajurwedyjskiej i indyjskiej. To wyjątkowy produkt o wielu zastosowaniach kulinarnych i prozdrowotnych właściwościach. Poznajmy bliżej, czym jest ghee, jak je wytwarzać oraz dlaczego warto włączyć je do diety.
Co to jest ghee i jak je wytwarzać?
Ghee to rodzaj oczyszczonego masła, powstały w wyniku wytopienia i przefiltrowania zwykłego masła. W procesie tym usuwane są białka i cukry mleczne, dzięki czemu powstaje klarowny tłuszcz o długim terminie przydatności. Nie zawiera on nawet śladowych ilości laktozy i kazeiny, przez co jest dobrze tolerowany nawet przez osoby z nietolerancją pokarmową.
Do produkcji ghee nadają się różne rodzaje masła - z mleka krowiego, owczego lub koziego. Najwyższą jakość gwarantuje jednak masło z mleka pełnego. Aby wytworzyć ghee w domu, wystarczy roztopić masło na małym ogniu, a następnie przecedzić powstały płyn przez gazę lub bardzo drobne sitko, aby usunąć stałe pozostałości. Gotowe ghee można przelać do słoików i przechowywać w lodówce.
Właściwości ghee - dlaczego warto je stosować?
Ghee wyróżnia się wieloma cennymi właściwościami, dzięki którym warto włączyć je do diety:
- Ma wysoką zawartość witamin A, D, E i K.
- Jest bogatym źródłem kwasów tłuszczowych, m.in. kwasów omega-3 i omega-6.
- Zawiera naturalne przeciwutleniacze chroniące komórki przed stresem oksydacyjnym.
- Ma właściwości przeciwzapalne.
- Poprawia wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
- Ma wysoką temperaturę dymienia, przez co nadaje się do smażenia.
Jakie tłuszcze nadają się do produkcji ghee?
Choć ghee najczęściej wytwarza się z masła krowiego, można je również przyrządzić z masła pochodzącego z mleka innych zwierząt.
Do produkcji ghee nadają się:
- Masło krowie - zapewnia najwyższą jakość i wartość odżywczą gotowego produktu.
- Masło owcze - ma intensywny smak, który nadaje aromat ghee.
- Masło kozie - zawiera dużo kwasów tłuszczowych korzystnych dla zdrowia.
Ghee a masło - różnice i podobieństwa
Ghee i masło wytwarza się z tego samego surowca, czyli śmietanki. Jednak proces produkcji oraz skład tych tłuszczów różnią się znacząco.
Oto główne różnice:
- Ghee nie zawiera laktozy i kazeiny, w przeciwieństwie do masła.
- Ma wyższą temperaturę dymienia, dzięki czemu lepiej nadaje się do smażenia.
- Ma dłuższy okres przydatności niż masło.
- Ma bardziej orzechowy, karmelowy smak niż masło.
Podobieństwa dotyczą głównie wysokiej zawartości tłuszczu i witamin A, D, E i K w obu produktach.
Zastosowanie ghee w kuchni - przepisy i pomysły
Ghee sprawdza się w wielu potrawach, zarówno słodkich, jak i wytrawnych. Oto kilka pomysłów na wykorzystanie ghee w kuchni:
- Do smażenia mięs, ryb, warzyw, jajek.
- Jako dodatek do zup, sosów, dań warzywnych.
- Do pieczenia chleba, bułek, ciastek.
- Jako zamiennik oleju czy oliwy w sałatkach.
- Do karmelowania cukru przy wyrabianiu karmelu.
- Jako smarowidło do kanapek i tostów.
Jak przechowywać ghee, by zachować jego walory?
Ze względu na brak wody w składzie, ghee można przechowywać nawet przez kilka miesięcy w temperaturze pokojowej. Jednak aby zachować jego pełen aromat i świeżość, warto trzymać je w lodówce.
Oto kilka wskazówek dotyczących przechowywania ghee:
- Przelewać do małych pojemników, aby ograniczyć kontakt z powietrzem.
- Przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu (najlepiej w lodówce).
- Używać czystych i suchech pojemników.
- Regularnie kontrolować ghee i wycierać pleśń, jeśli się pojawi.
Ghee w diecie wegańskiej i alergików - czy można je stosować?
Ponieważ ghee powstaje z masła zwierzęcego, nie jest produktem wegańskim. Jednak ze względu na brak laktozy i białek mlecznych, może być dobrze tolerowane przez osoby z alergią na mleko.
Weganie mogą zastąpić ghee wegańskimi odpowiednikami wytwarzanymi z olejów roślinnych. Produkty takie nazywane są wege-ghee lub vegan ghee.
Ghee a zdrowie - wpływ na organizm i właściwości
Regularne spożywanie ghee może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Oto kilka z nich:
- Poprawia trawienie i wchłanianie składników odżywczych.
- Zmniejsza poziom złego cholesterolu LDL.
- Obniża ciśnienie krwi.
- Wzmacnia odporność i działa przeciwzapalnie.
- Poprawia kondycję skóry i włosów.
- Może chronić przed nowotworami.
Dzięki swoim właściwościom prozdrowotnym, ghee może być cennym składnikiem zdrowej i zrównoważonej diety.
Podsumowanie
Ghee to wyjątkowy produkt o szerokim zastosowaniu w kuchni oraz cennych właściwościach prozdrowotnych. Oczyszczone z laktozy i kazeiny, może być bezpiecznie stosowane nawet przez osoby z nietolerancją pokarmową. Ze względu na wysoką temperaturę dymienia, doskonale nadaje się do smażenia. Ponadto dostarcza organizmowi cennych kwasów tłuszczowych, witamin i przeciwutleniaczy. Włączenie ghee do codziennej diety to prosty sposób na poprawę zdrowia i samopoczucia.
Najczęstsze pytania
Jaka jest różnica między ghee a zwykłym masłem?
Ghee różni się od masła tym, że zostało oczyszczone z białek i cukrów mlecznych. Dlatego może być tolerowane przez osoby z nietolerancją laktozy. Ma też wyższą temperaturę dymienia i dłuższy termin przydatności.
Jak długo można przechowywać ghee?
Przy właściwym przechowywaniu w chłodnym i ciemnym miejscu ghee można przechowywać nawet przez kilka miesięcy. Optymalnie jest trzymać je w lodówce i używać w ciągu 1-3 miesięcy.
Czy ghee jest zdrowe?
Ghee ma bardzo korzystny wpływ na zdrowie, m.in. obniża cholesterol LDL, poprawia trawienie, wzmacnia odporność i działa przeciwzapalnie. Jest cennym źródłem witamin i kwasów tłuszczowych omega-3.
Czy ghee można jeść na diecie wegańskiej?
Ponieważ ghee jest wytwarzane z masła zwierzęcego, nie jest produktem wegańskim. Weganie powinni wybierać wege-ghee lub vegan ghee na bazie olejów roślinnych.
Do czego można wykorzystać ghee w kuchni?
Ghee doskonale nadaje się do smażenia, pieczenia, przygotowywania sosów i zup. Można też używać go jako dodatek do kanapek, sałatek czy karmelu.